Over het Amare theater aan het Spui in Den Haag is, sinds erover gepraat werd, het nodige te doen geweest. De in 1987 gebouwde Dr. Anton Philipszaal en het Lucent Danstheater waren aan het begin van deze eeuw echt toe aan een grondige renovatie of nieuwbouw. In 2009 werd door de gemeente de beslissing genomen tot het laatste. Tot midden dit jaar werd er gebouwd aan dit bijzondere gebouw ontworpen door NOAHH/Patrick Fransen, JCAU/Jo Coenen en NL Architects/Kamiel Klaasse. Politieke discussie, vertragingen, kostenoverschrijdingen en een oplevering die een paar maal uitgesteld werd zorgden voor een rumoerige start.
En dan een officiële opening in coronatijd. De geplande feestelijke opening werd erg sober. Maar uiteindelijk gaat het erom, net zoals bij veel grote projecten, wat het resultaat is. AV&Stage had de gelegenheid om vlak voor die opening achter de schermen te kijken met Dave Fluyt van WG Theater techniek en Bart Hilberink van Amptec. Uiteraard in samenwerking met Evert Smit, de toneelmeester/geluid van Amare. Amare biedt onderdak aan Stichting Amare (voorheen Zuiderstrandtheater), het Residentie Orkest, Nederlands Dans Theater en het Koninklijk Conservatorium die daarmee weer naar het centrum van Den Haag terugkeren. Bij binnenkomst merk je dat er, een paar dagen voor de officiële opening, nog hard gewerkt wordt om alles zoveel mogelijk presentabel te maken. Het idee dat alles in één keer zou moeten werken heeft toch plaats gemaakt voor het besef dat alles zodanig groot en complex is dat er toch een inleer- en inwerkperiode nodig is om alles soepel te laten verlopen. Het is daarom leuk te zien dat iedereen hulpvaardig is en het beste ervan probeert te maken.
‘Zuidplein on steroids’
De AV&Stage lezer herinnert zich vast nog wel het verslag over Theater Zuidplein Rotterdam. Met drie zalen en de laatste stand van de techniek een toonbeeld van hoe een modern theater eruit kan zien. Wel, we kunnen zeggen dat dit een vingeroefening wasvoor Amare. Of, zoals Dave het treffend omschreef, ‘Zuidplein on steroids’. Niet alleen is het Amare met zijn vier zalen (het Danstheater, de Concertzaal, de Conservatoriumzaal en de Amare Studio) een duidelijke maat groter dan Theater Zuidplein, maar ook door de gebruikers die door het hele gebouw verspreid zitten, zijn er de nodige wensen aan de techniek die daardoor ook een forse maat groter is.
Aansluitpanelen
Door het hele gebouw zijn zo’n 470 AV aansluitpanelen die met alles verbonden kunnen worden. En dat betekent voor Evert en zijn collega’s dat het routen en patchen van al die verbindingen wel iets is waar je niet alleen een goed overzicht moet hebben, maar ook moet houden. Dat laatste valt dan in een heel steile learning curve. Iedereen staat immers te popelen om zo snel mogelijk de grote producties binnen te halen.
Infrastructuur
Uiteraard wordt daar bij het ontwerp van de technische infrastructuur sterk rekening mee gehouden. De aanzienlijke IT infrastructuur wordt strikt gescheiden van de theater infrastructuur. Maar doordat er toch de nodige tijd zit tussen ontwerp en realisatie en de techniek niet stilstaat, zijn er tussen eerste ontwerp en uitvoering de nodige verschillen. Zo zijn de grote hoeveelheden audiolijnen ondertussen vervangen door glasvezel met de bijbehorende apparatuur. Het gevolg is dat er meer dan 300 km glasvezelkabel ligt. Bij de uitvoering had WG Theatertechniek dagelijks contact met de aannemer. Dave zegt daarover: ”Zeker in het begin was dat even wennen. De theatertechniekwereld is net even wat anders dan de IT-wereld waren aannemer bekend mee is.
We hebben dan ook fors wat kabelgoten extra moeten laten aanleggen. De hoeveelheid kabel was even wat groter dan vooraf gedacht. En ook met al die AV-aansluitpunten moet je goed overleggen wanneer je die aansluit. Dat zijn UV-geprinte panelen in de huisstijl, die wil je niet te vaak weer losschroeven als het niet echt nodig is. Maar gelukkig, na dat eerste begin, begrepen we elkaar steeds beter. En dan begint het testen natuurlijk. Je moet er niet alleen voor zorgen dat alle zalen netjes aangesloten zijn, maar ook dat alle aansluitpunten zodanig zijn aangesloten op de apparatuur dat bijvoorbeeld een Koninklijk Conservatorium makkelijk hun dagelijkse werkzaamheden kan doen zoals repetities en opnamesessies, terwijl dat niet van invloed is op de gang van zaken in een van de andere zalen.” Bart vult aan: ”Op iedere verdieping zijn er dus knooppunten waar je alles lokaal kunt patchen. Daar staan wel een paar grote racks bij elkaar. Sommige van die patch- en infraruimtes zijn wat krap, maar daar moeten we het mee doen. En wat misschien niet direct duidelijk is voor iedereen is dat de afstanden echt groot worden. We hebben dus voorzien in een masterclock die in het hele gebouw beschikbaar is."
RTS intercomsysteem
Een indruk van de techniek die er gebruikt wordt binnen Amare is goed weergegeven in een tabel. Bart geeft als toelichting: ”Voor het RTS intercomsysteem hangen door het hele gebouw access points, zodat ze op alle
nodig plaatsen dekking hebben. We hebben een matrix per zaal, maar die van de Concertzaal en Theaterzaal zijn met elkaar verbonden, om zo een grotere matrix te creëren. Dit project is het eerste in Europa met de nieuwe digitale beltpacks van RTS. Dit zijn beltpacks op CAT5, PoE gevoed, en doorkoppelbaar. Elk beltpack heeft 4 knoppen, dus makkelijk en snel praten met 4 partylines of PTP bronnen.” (https://products.rtsintercoms.com/na/en/dbp)De DAD wordt gebruikt als input matrix.
Daar zitten 8 analoge, 16 AES, een madi- en een Dante connectie op, die door de R90 d&b systeemcontrole kunnen worden geschakeld om zo de juiste inputs voor het PA beschikbaar te maken. In deze unit zitten twee Dante kaarten. De ene is voor de bezoekers om op aan te sluiten, en de andere wordt gebruikt om het PA en de omroepinstallatie aan te sturen. In de DAD AX32 wordt op audiogebied gerout. Op die manier kan een gasttechnicus niet bij het Dante netwerk voor de amps, maar kan wel gewoon alles insturen. Het is zo een soort Dante firewall. Op alle inputs zit tevens samplerate conversion. Ook hier zie je bij Theater Zuidplein opgedane ervaring terug dat hoewel technisch bijna alles kan dat niet altijd even gewenst is. Ingebouwde hardware, afgeschermde software instellingen en afgestemde procedures zorgen voor een technische omgeving die ook werkbaar en beheersbaar is.
Line array
Zowel in de Concertzaal als de Theaterzaal hangt een line array. In de Theaterzaal is dat een vaste set, maar in de Concertzaal is die makkelijk te verwijderen. Met een ingenieuze takel met kabelrups kan je het line array inclusief alle kabels makkelijk laten zakken, waarna de line array onderdelen makkelijk op karretjes via een heftafel onder het podium afgevoerd kunnen worden. De bekabeling blijft op de ‘rups’ zitten en verdwijnt in het plafond, dat afgesloten kan worden. Deze ingenieuze IGUS kabelrups/takel zorgt voor een optimale bescherming van de kabels tijdens uitrollen wanneer het line array verwijderd moet worden en belast de kabel niet tijdens intakelen van het line array. Het inregelen van de line arrays ging vrij snel. De d&b modeling software is erg goed. De resultaten kwamen vrij goed overeen met de werkelijkheid, zodat eigenlijk alleen de fine tuning gedaan moest worden. Amare maakt gebruik van een geavanceerd systeem van beweegbare trekken. Dat betekent dat je ook hier goed moet opletten waar je bijvoorbeeld die ‘rupsen’ monteert. Die moeten op plekken staan waar ze niet de andere systemen blokkeren.
Dolby Atmos compatible mixing room
Wanneer je rondloopt door het gebouw, is het duidelijk dat bij het Koninklijk Conservatorium ook nogal wat AV faciliteiten nodig zijn. Niet alleen is er een AV-panel in iedere oefenruimte, maar er is ook een eigen Dolby Atmos compatible mixing room die, wanneer die met de buitenwereld verbonden is, ook weer gebruik kan maken van dat netwerk. Hetzelfde geldt bijvoorbeeld wanneer vanuit Amare een uitzending verzorgd moet worden. In de docking bay is de complete aansluitingset voor een mobile recording unit.
Immersive audio project
Een van de onderdelen waaraan nog gewerkt wordt, is een immersive audio project voor de Ensemblezaal. Het Koninklijk Conservatorium wil graag flexibel zijn om verschillende systemen in te kunnen zetten. Om die reden is er door Amptec voorzien in 64 speakerlijnen in de zaal (balkon en in het grid) los van de speakeraansluitingen op het podium. Daarmee kan dus alles aangesloten worden op elke plek waar dat gewenst is, zonder zich te moeten vastleggen op één systeem. Op het moment zijn 16 E8 luidsprekers van d&b voorzien voor de immersive installatie. Dat aantal wil men nog graag uitbreiden in de toekomst. Ook dit geeft direct aan dat zoiets als ‘immersive’, dat eigenlijk bij het eerste technisch theaterontwerp nog geen rol van betekenis speelde zo belangrijk is geworden dat het nu noodzakelijk wordt geacht. Met al de wensen en voortschrijdende techniek is wat uiteindelijk is gerealiseerd een knappe prestatie wat betreft inzicht en oplevering.
Geavanceerd
Rondkijkend in dit gebouw blijft je bij dat dit niet alleen een geweldig mooie plek is, met een geweldige uitstraling, een fantastische plek om te werken, maar ook een plek waar technisch zo’n beetje alles kan wat je kunt verzinnen. De conclusie is gerechtvaardigd dat Amare met al deze technische mogelijkheden het meest geavanceerde theater van Nederland is. Na al de moeite die is gedaan om Amare tot stand te laten komen mag er gerust gezegd worden dat uiteindelijk die moeite beloond is. Amare mag met recht het mooiste theater van Nederland worden genoemd en het ligt in de lijn der verwachting dat we daar artistieke prestaties van wereldformaat mogen verwachten.
